Deniz çöpü (marine litter), boyutu fark etmeksizin denizde veya kıyı çevresinde atılmış, bertaraf edilmiş veya terk edilmiş, kalıcı olan, insan eliyle üretilmiş veya işlenmiş katı malzemelerdir. Deniz çöpü deniz ve kıyı çevresi için önemli etkileri olan karmaşık, çok boyutlu ve çok sektörlü küresel düzeyde bir sorun olarak kabul edilmektedir (UNEP, 2013).

Karadan, denizcilik faaliyetleri ve deniz temelli altyapılardan kaynaklı olarak 10 milyon tondan fazla çöp deniz ve okyanuslara dökülmekte, bunlar uzun mesafelere taşınarak ıssız adalar da dahil olmak üzere denizlerle ilgili tüm ortamlara ulaşabilmektedir. Küresel olarak plastikler deniz çöpünün yaklaşık %80 gibi büyük bir bölümünü oluşturmakta, büyük parçalar halindeki plastik artıkların bozulup parçalanmasıyla beraber mikroplastiklerle etkileşime giren deniz organizmalarının bulunduğu habitatlar giderek artmaktadır. Deniz çöpünün kaynakları, miktarları, eğilimleri, canlılar ve ekonomiye etkileri gibi konularda ihtiyaç duyulan detaylı bilgileri sunacak çalışmalar henüz dünya çapında tamamlanmamış olsa da, çöpün hem miktar hem de giriş hızı olarak arttığı yaygın biçimde kabul edilmektedir (PB ve UN-SDSN Med, 2017; GESAMP, 2015).

Kaynakça

UNEP (2013) Regional Plan for the Marine Litter Management in the Mediterranean.

Plastic Busters (PB), UN-SDSN Med (2017). Bioindicator Selection in the Strategies for Monitoring Marine Litter in the Mediterrenean Sea.

GESAMP (2015). Sources, fate and effects of microplastics in the marineenvironment: A global assessment

Dr. Saygın Can OĞUZ
Uzman
Mavi Büyüme Politikaları Birimi
saygin.oguz@izka.org.tr