Brownfield Yatırım, bir doğrudan yabancı yatırım şeklidir ve genel olarak bir firmanın dış pazarlara girmek için, başka bir ülkede halihazırda üretim yapan/hizmet veren bir projeye veya aktif olmayan fakat mevcut bir tesise yatırım yaparak üretim ve operasyonlarını genişletmesi şeklinde tanımlanmaktadır.

(Bazı sözlüklerde veya çalışmalarda “boz alan yatırımı”, “kahverengi alan yatırımı” olarak çevrilmekte, ancak uygulamada çoğunlukla brownfield yatırım olarak kullanılmaktadır.)

Brownfield yatırım terimi, Yatırımcı Sözlüğü’nde “Kahverengi Alan (boz alan) Yatırımları, mevcut durumda faal olan bir tesis ya da firmayı satın alma veya kiralama biçiminde gerçekleşen bir doğrudan yabancı Sermaye yatırım türüdür.”  şeklinde tanımlanmıştır. (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2020)

Brownfield yatırımlarda şirketler yatırım yapmak istediği bir ülkede bir birleşme ve devralma/satınalma anlaşması ile yatırımını gerçekleştirebilir ya da mevcut bir tesisi kiralayabilir. Bazı kaynaklara göre, brownfield yatırımlarda birleşme/devralma işlemlerinde mevcut firmalar mevcut varlıklarını kaybetmez, yeni bir firma kurulur.

Dünya Bankası tarafından hazırlanan “2019/2020 Küresel Yatırım Rekabetçiliği Raporuna” göre, gelişmekte olan ülkelerde brownfield yatırımların tüm doğrudan yabancı yatırımlar içindeki payı son 10 yılda ikiye katlanmıştır. Yine aynı rapora göre, brownfield yatırımların üretimin dönüşümüne olumlu katkıları vardır. Bu tür yatırım alan üretim tesislerinin ihracatlarının, istihdamlarının ve ücretlerin genellikle aynı özelliklere sahip yerel firmalara göre daha hızlı arttığı; ürün çeşitliliği, işgücü verimliliği ve varlık yönetiminde daha iyi performans gösterdikleri gözlemlenmiştir.   Bu yatırımlarda, ilk yatırım maliyetleri ve alınması gereken onaylar greenfield yatırım maliyetlerine göre daha azdır. Mevcut tesisin sahip olduğu varlıklar, pazar ve tedarik kanalları hemen kullanılmaya başlanabilir. Bu nedenlerle başlangıç riskleri daha azdır. Hızla üretime başlamayı ve yabancı ülkedeki pazara en kısa sürede girmeyi sağladığı için yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.

Kaynakça

• CFI, (2021). “Brownfield Investment”
• Investopedia, (2019). “Greenfield vs. Brownfield Investments: What’s the Difference?”
• Kalkine Media, (2021). “What is Brownfield Investment?”
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2020). “Yatırımcı Sözlüğü”
• Meyer, K.E., Estrin, S, (2001). “Brownfield Entry in Emerging Markets”.
• UNCTAD, (2020). “World Investment Report 2020:International Production Beyond Pandemic”
• World Bank, (2020). “Global Investment Competitiveness Report 2019/2020 : Rebuilding Investor Confidence in Times of Uncertainty”

Hülya ULUSOY SUNGUR
Uzman
Yatırım Destek Ofisi
hulya.ulusoy@izka.org.tr