Yeşil yatırım veya eko-yatırım genel olarak çevreyi korumaya yönelik ürünler, faaliyetler veya projelere yapılan yatırımlar olarak tanımlanmaktadır.

Çevresel bozulma, doğal kaynakların azalması ve iklim değişikliğinin etkileri üretim süreçlerinin değişimine neden olduğu gibi yatırım alanlarının da dönüşümünü gerekli kılmış; çevresel sorunlara çözüm üreten alanlara yönelik yatırımların artmasına neden olmuş ve yeşil yatırımların artırılması ve çeşitlendirilmesi gereğini de ortaya koymuştur.

Yeşil yatırımlar için literatürde ve pratikte pek çok farklı terim aynı veya benzer anlamlarda veya bir diğerini kapsar şekilde kullanılmaktadır: temiz, sürdürülebilir, iklim dostu, iklim değişikliği, sosyal sorumlu (socially responsible) veya etki yatırımları gibi. Yine son zamanlarda “çevresel, sosyal ve yönetişim yatırımı” (ESG – environmental, social and governance investing) veya SKA (SDG-sustainable development goals) yatırımları terimleri de benzer amaçla kullanılabilmektedir.

Bazı kaynaklarda “sürdürülebilir yatırım teriminin (sosyal sorumlu/SDG yatırımı terimleri) eşitlik, sosyal haklar gibi alanları da içermesi noktasında yeşil yatırımlardan ayrıştırılabileceği belirtilmektedir.” (OECD, 2012)

Yeşil yatırım tematik yatırımlardan biridir ve özel sektör, hükümetler veya uluslararası kuruluşlar tarafından bu yatırımların artırılması amacıyla farklı finansman araçları geliştirilmektedir. Bu noktada “yeşil yatırım” tanımı, içeriği ve kriterleri üzerine pek çok çalışma yapılmıştır.

Avrupa Komisyonuna göre, “bir yatırım çevreye fayda yaratmaktan çok zarar veriyorsa sürdürülebilir olarak tanımlanamaz. Ayrıca, bu yatırımlar insan ve işçi haklarına da saygılı olmalıdır.” (AB, 2000)

Yeşil yatırımlar çoğunlukla çevrenin korunması, çevresel çözümler üretilebilmesi ve karbon sıfır uygulamaların artırılması amacı ile enerji verimliliği, temiz enerji ve temiz teknolojiler, atık yönetimi, döngüsel ekonomi çözümleri, su yönetimi, kirlilik yönetimi, denizel alanların korunması, fosil yakıtların azaltılması, doğanın korunması, sürdürülebilir tarım ve güvenli gıda gibi geniş bir alanda yapılan yatırım araçlarını kapsamaktadır.

UNCTAD’a göre salgına yönelik küresel çalışmalar aynı zamanda sürdürülebilirlik yatırımlarının da artmasını sağladı ve “sürdürülebilirliğe yönelik yatırımlar günümüzde 1,2-1,3 trilyon ABD doları aralığına” (UNCTAD, 2020) ulaştı. 

Kaynakça:

• Blue&GreenTomorrow, (2019). “Top 5 Reasons Why Eco Investing Is Smart Investing”
• EPRS, (2020). “Sustainable finance – EU taxonomy A framework to facilitate sustainable investment”
• EU, (2020). “EU defines green investments to boost sustainable finance”
• Investopedia, (2019). “Green Investing”
• KPMG, (2020). “Sustainable investing: fast-forwarding its evolution”
• OECD, (2012). “Defining and Measuring Green Investments: Implications for Institutional Investors’ Asset Allocations”
• OECD, (2017). “Green Investment Banks: Innovative Public Financial Institutions Scaling up Private, Low-carbon Investment”
• UNCTAD, (2020). “World Investment Report 2020:International Production Beyond Pandemic”
• WEF, (2013). “Green Investing”
• WGECO, (2021). “Green Investment”

Hülya ULUSOY SUNGUR
Uzman
Yatırım Destek Ofisi
hulya.ulusoy@izka.org.tr