Denizlerin sunduğu rüzgarlar, dalgalar, gelgitler ve diğer kaynaklar mavi enerji olarak tanımlanmaktadır.  Mavi enerji kaynakları arasında açık deniz rüzgar enerjisi hem kapasite ve kullanım hem de teknoloji düzeyi olarak en ileri noktadadır. 

Avrupa’da hayli yaygın olan açık deniz rüzgar enerjisinde (offshore wind energy) en yüksek kurulu güce sahip İngiltere  (%44) ardından Almanya (%34), Danimarka (%7), Belçika (%6,4) ve Hollanda (%6) gelmektedir. Sektör istihdam boyutu ile de gelişim göstermekte, sağlanan istihdam 2013-2016 arasında iki katına çıkmış ve 150 bini aşmıştır. Toplam rüzgar enerjisi istihdamının yarısı açık deniz sektöründen doğmaktadır. Açık deniz rüzgar enerjisinin diğer türü olan yüzen açık deniz rüzgar enerjisi (floating offshore wind energy) daha ekonomik, üretken ve çevreci olmasına rağmen halihazırda kullanımı oldukça sınırlıdır. İlgili teknolojilerin gelişimi ile gelecekte kullanımının artması beklenmektedir. Okyanus enerji sektörü (gelgit ve dalga gücü) rüzgar sektörüne kıyasla oldukça küçük durumdadır. Bu teknolojilerin gelişimi desteğe konu olan önemli bir Ar-Ge alanını teşkil etmektedir. 2008’den 2017’ye Avrupa Birliği’nde toplam 440 milyon Avro kaynak bu tür projelerin desteklenmesine harcanmıştır[1].

İzmir’in de içinde yar aldığı Akdeniz’de halihazırda kurulu deniz üstü rüzgar enerjisi parkları bulunmamaktadır. Akdeniz’de derin suların hakim olması nedeniyle, esas olarak yüzer rüzgar türbinlerinin daha mümkün olduğu, ilgili teknolojiler ve deneyimin artması ile birlikte gelecekte gelişim gösterebileceği değerlendirilmektedir. Akdeniz için yapılan araştırmalar gelgit, dalga, akıntı, osmotik enerji[2] ve okyanus termal enerji dönüşümü[3] (OTEC) gibi diğer okyanus enerjisi teknolojilerinin potansiyelin de bölge için oldukça sınırlı olduğunu göstermektedir. Akdeniz’de alglerden biyodizel üretimin de olumlu sonuçlar elde edilmiş olup halen bu tür çalışmalar devam etmektedir[4].

[1] European Commission, The EU Blue Economy Report 2019

[2] Osmotik enerji üretiminde tatlı su ile tuzlu suyun birbirleri arasındaki geçişinden enerji eldesi amaçlanmaktadır.

[3] Okyanus termal enerji dönüşümü (OTEC), okyanus yüzey suları ve derin okyanus suları arasındaki sıcaklık farklarını enerjiye dönüştüren bir işlem ve teknolojidir.

[4] Union for the Mediterrenean, Blue Economy in the Mediterrenean Report

Dr. Saygın Can OĞUZ
Uzman
Mavi Büyüme Politikaları Birimi
saygin.oguz@izka.org.tr