Termal su, çıkış noktasında sıcaklığı 20°C ve üzerinde olan suları, mineral sular ise litresinde en az 1 gram çözünmüş mineral içeren, bakteriyolojik ve kimyasal kirlenmeye uğramamış suları ifade etmektedir. Çıkış noktasında sıcaklığı 20°C ve üzerinde olan mineralli sular termomineral sular olarak adlandırılmaktadır (Kaplıcalar Yönetmeliği). Termal turizm termomineral suların su banyosu, içme, inhalasyon, çamur banyosu gibi yöntemler ile iklim kürü, fizik tedavi, rehabilitasyon, egzersiz, psikoterapi, diyet gibi destek tedavilerinde kullanılmasının yanı sıra eğlence ve rekreasyon amaçlı kullanımı ile meydana gelen turizm türüdür (Kültür ve Turizm Bakanlığı)

Dünya nüfusunun artması, ortalama yaşam süresinin uzaması, artan yaşlı nüfus oranı sağlık hizmetlerine ve sağlık turizmine ilgiyi artırmış ve sağlık turizminin hacmi dünyada 100 milyar dolara ulaşmıştır (Şengül ve Bulut, 2019). Termal turizm, sağlık turizminin alt dalları arasında önemli bir yere sahiptir çünkü termal suların, bileşimlerindeki madeni tuz ve mineraller nedeniyle tedavi edici özellikleri tıbben kabul edilmekte ve pek çok hastalığın iyileştirilmesinde kullanılmaktadır.

Fay kuşaklarının geçtiği alanlar ile volkanik bölgeler termal kaynaklar bakımından zengin alanlardır. Ülkemizde Batı Anadolu’daki grabenler, Kuzey Anadolu Fay Hattı alanı, İç ve Doğu Anadolu’daki volkanik bölgelerde termal kaynaklar yer almaktadır (Yılmaz ve Atay, 2018). Türkiye’de potansiyel oluşturan jeotermal alanların % 78’i Batı Anadolu’da, % 9’u İç Anadolu’da, % 7’si Marmara Bölgesinde,  %  5’i Doğu Anadolu’da ve  %  1’i diğer bölgelerde yer almaktadır (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü).

Türkiye jeotermal kaynaklar açısından Dünya çapında önemli potansiyele sahiptir, 1000’den fazla doğal çıkış şeklinde jeotermal kaynak ile Avrupa’da kaynak potansiyeli açısından ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca ülkemizdeki termal sular debi ve sıcaklıklarının yüksekliği, kükürt ve tuz içeriğinin zenginliği bakımından ülkemizi bir adım öne taşımaktadır (Şengül ve Bulut, 2019). Türkiye, Dünya’da jeotermal enerjinin doğrudan kullanım kurulu kapasitesi büyüklüğüne göre (Çin, Amerika, İsveç, Türkiye ve Almanya) ilk beş ülke arasında yer almaktadır (Yılmaz ve Atay, 2018).

Antik dönemlerden beri pek çok termal kaynak ile şifa dağıtan dünyaca ünlü Agamemnon (Balçova) Kaplıcaları ile Bayındır Ilıcaları, Bergama Kaplıcaları, Menemen Ilıcaları, llıcagöl Ilıcası, Tavşan Adası Ilıcası, Çeşme Ilıcaları, Şifne Kaplıca ve Çamuru, Seferihisar Kaplıcaları, Urla Ilıcaları (Malkoç içmeleri) ve Gülbahçe Ilıcaları İzmir ülkemizin en önemli termal turizm bölgelerindendir. 

Kaynakça

• İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
• Kaplıcalar Yönetmeliği.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA).
• Şengül H. ve Bulut A. (2019). Sağlık Turizmi Çerçevesinde Türkiye’de Termal Turizm; Bir SWOT Analizi Çalışması. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi 2019 4 (1), 55-70.
• Yılmaz M. ve Atay Ö. (2018). Ayaş’ta Termal Turizm Potansiyeli ve Çevresel Etkileri.

Gökçe AYDOĞDU
Uzman
Mavi Büyüme Politikaları Birimi
gokce.kalyoncu@izka.org.tr