Müsilaj bitkiler tarafından üretilen karbonhidrat, protein, mineral ve yağ içerikli jelatin benzeri yapıda bir maddedir. Bitki türüne göre değişmekle birlikte kökler, tohumlar, yapraklar ve gövde tarafından üretilebilir. Müsilaj yüksek su tutma kapasitesine sahiptir. Kendi kuru ağırlığının 25-600 katı kadar suyu tutabilir. Bu maddenin varlığı bitkinin suyu topraktan daha iyi alabilmesini ve suyu depolayıp kuraklığa karşı dayanıklı olabilmesini sağlar (Nazari, 2021). Ayrıca günümüzde bazı bitkiler tarafından salgılanan müsilaj, atık suların arıtımında doğal koagülant (arıtma tesislerinde sudaki kirliliğin topaklaşmasını sağlayan, bu sayede çöktürme işlemini kolaylaştıran madde) olarak kullanılabilmektedir (Freitas et al., 2015).

Bitkilerde üretilen bu madde bitkisel planktonlar olarak bilinen sucul ortamlarda yaşayan fitoplanktonlar tarafından da üretilir. Sucul ekosistemlerde besin zincirindeki en temel halkayı oluşturan ve yeryüzüne sağladığı yüksek miktarda oksijenle bilinen fitoplanktonların sudaki artışı, sucul ekosistemlerde müsilaj sorununu ortaya çıkarmaktadır. Suyun durgunluğu, sıcaklığının yüksek olması ve fitoplanktonlar için besin içermesi fitoplanktonların gelişimini ve çoğalmasını desteklemektedir. Sayıları kontrolsüzce artan bu planktonların ve çeşitli bakterilerin metabolik aktiviteleri sonucunda, su yüzeyinde müsilaj adı verilen bir tabaka oluşmaktadır. Bu tabaka yüzeyden giren ışığı engellemekte ve bulunduğu ekosistemin fiziksel ve kimyasal koşullarını değiştirmektedir. Bu değişim ise, suda bulunan özellikle hareketsiz organizmaları olumsuz yönde etkilemektedir (Misic et al., 2011).

Kaynakça:

• Freitas, T., Oliveira, V., de Souza, M., Geraldino, H., Almeida, V., Fávaro, S., & Garcia, J. (2015). Optimization of coagulation-flocculation process for treatment of industrial textile wastewater using okra (A. esculentus) mucilage as natural coagulant. Industrial Crops and Products, 76, 538–544.
• Misic, C., Schiaparelli, S., & Harriague, A. C. (2011). Organic matter recycling during a mucilage event and its influence on the surrounding environment (Ligurian Sea, NW Mediterranean). Continental Shelf Research, 31(6), 631–643.
• Nazari, M. (2021). Plant mucilage components and their functions in the rhizosphere. Rhizosphere, 18, 100344.

Ayşe Sena AKDENİZ
Uzman
Mavi Büyüme Politikaları Birimi
sena.akdeniz@izka.org.tr