5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine göre, binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını, enerji israfının önlenmesini ve çevrenin korunmasını sağlamak için asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, sera gazı salımı seviyesi, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgedir. Bu belge ile enerji anlamında verimli binalar tasarlanarak Türkiye’nin enerji maliyetlerini azaltılması ve böylece ekonomiye katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Kullanmakta olduğumuz elektrikli eşyalarda olduğu gibi binaların da enerji performans sınıflandırmaları A’dan G’ye kadar yapılmıştır. A sınıfı en verimli seviyeyi belirtirken, G sınıfı en düşük verimli seviyeyi belirtmektedir. Binalarda bu sınıflandırmayı gösteren belgeye Enerji Kimlik Belgesi (EKB) denilmektedir. Yeni yapılacak veya yapılmakta olan binaların enerji kimlik belgesi sınıfı en düşük C sınıfında olacak şekilde tasarlanmalı ve inşa edilmelidir. C sınıfından daha düşük seviyede çıkan binalar kanunen iskân ruhsatı alamamaktadır. Mevcut binalar için enerji kimlik belgesi asgari sınıflandırma seviyesi koşulu yoktur. Mevcut binalar halihazırdaki ısı yalıtımı, pencerelerin ısı yalıtımı, ısıtma-soğutma ekipmanları verimi, aydınlatma armatürleri verimliliği gibi parametrelerine bağlı olarak A sınıfından G sınıfına kadar her sınıf EKB alabilmektedir^.[1]

EKB düzenleme çalışmalarında binaların enerji performansı belirlenir. Bir binanın enerji performansı şu çalışmalar yapılarak belirlenir:

1. Binanın m² başına düşen yıllık enerji tüketiminin belirlenmesi,
2. Ele alınan binanın m² başına düşen yıllık enerji tüketimine göre CO₂ salımının hesaplanması,
3. Ele alınan binanın m² başına düşen yıllık enerji tüketimi ve CO₂ salım miktarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu “Referans Bina” değerleri ile kıyaslanması,
4. Kıyaslama sonucuna göre binanın A-G arası bir enerji sınıfına yerleştirilmesi.

Enerji Kimlik Belgesi uzmanları binanın projeleri üzerinden binayı inceler, binada kullanılan malzemeler üzerinden bina verileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu BEP TR-2 programına aktarır. BEP TR-2’de yapılan hesaplamalar sonucunda binanın EKB sınıfı belirlenmiş olur.

• İnşaat alanı 50 metrekarenin altında kalan yapılar,
• Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî Savunma Bakanlığı, Millî İstihbarat Teşkilâtı ve bağlı kuruluşları,
• Kullanım süresi iki yıldan az olarak planlanmış yapılar,
• Belediye sınırları dışında yer alan ve 1000 metrekarenin altında kalan yapılar,
• Sanayi alanında üretim faaliyeti gösteren yapılar,
• Atölye, sera ve herhangi bir ısıtmaya ihtiyaç duymayan depo, ardiye, ağıl, ahır gibi yapıların dışında kalan her bina EKB almak zorundadır. ^[2]

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 3194 Sayılı İmar Kanunu, 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu, 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre EKB düzenleme çalışmaları yürütülür.

EKB, yeni ve (eski) mevcut binalar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yetkilendirilmiş, bünyesinde enerji kimlik belgesi uzmanı istihdam eden enerji verimliliği danışmanlık şirketleri tarafından düzenlenerek verilmektedir. EKB’nin binanın tamamına yönelik hazırlanması şarttır. Ayrıca isteğe bağlı olarak kat mülkiyetini haiz her bir bağımsız bölüm veya farklı kullanım alanları için ayrı ayrı da hazırlanabilmektedir.

10 yıl geçerli olan enerji kimlik belgesinin bir suretinin, her tür alım-satım ve kiralama işleminde karşı tarafa verilmesi zorunludur. ^[3]

Düzenlenen Enerji Kimlik Belgesi’ne bakanlık tarafından bir seri numarası tanımlanmaktadır. Seri numarası ile T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı üzerinden sorgulama yapılabilir.

Kaynakça

•  1  Enerji Kimlik Belgesi

•  2. Enerji Portalı

•  3. Enerji Gazetesi

Hakkı Gökhan ELÜSTÜN
Uzman
Yeşil Büyüme Politikaları Birimi
gokhan.elustun@izka.org.tr