Biyogaz oksijensiz ortamda, sabit bir sıcaklık altında organik maddelerin farklı mikroorganizma grupları tarafından parçalanmasıyla açığa çıkan yanıcı bir gazdır. Biyogazın doğal üretimi biyojeokimyasal karbon döngüsünün önemli bir parçasıdır. Metanojenler (metan üreten bakteriler) organik madde parçalayan ve çevreye ayrışmış ürünler veren mikroorganizmalar zincirinin son halkasıdır. Bu proseste yenilenebilir bir enerji kaynağı olan biyogaz üretilmektedir.^[1]

Biyogaz bileşimi sabit olmayıp ortam sıcaklığına, su miktarına, asiditesine (pH) ve kullanılan organik maddenin bileşimine göre değişmektedir.^[2] Tipik bir biyogaz bileşimi ise aşağıda verilmiştir.

Biyogaz Kimyasal Bileşenleri^[3]

Biyogazın ısıl değeri, bileşimindeki metan oranına göre 17-25 MJ/m³ arasında değişir. 1 m³ biyogazın etkili ısısı:

• 3,47 kg odunun,
• 5,70 kWh elektrik enerjisinin,
• 1,18 m³ hava gazının,
• 0,66 litre motorinin,
• 0,75 litre benzinin sağladığı ısıya eş değerdir. ^[4]  

Her enerji kaynağında olduğu gibi biyogaz enerjinin de avantaj ve dezavantajları mevcuttur. Bunlar şu şekilde özetlenebilir.

Avantajları:

• Biyogaz teknolojisi organik kökenli atıklardan hem enerji eldesine hem de atıkların toprağa kazandırılmasına imkân vermektedir.
• Ucuz – çevre dostu ve yenilenebilir enerji ve gübre kaynağıdır.
• Biyogaz üretim prosesi sonucu elde edilen hayvan gübresinde bulunabilecek yabancı ot tohumları çimlenme özelliğini kaybeder, ayrıca gübrenin kokusu hissedilmeyecek ölçüde yok olmaktadır.
• Hayvan gübrelerinden kaynaklanan insan sağlığını ve yeraltı sularını tehdit eden hastalık etmenlerinin büyük oranda etkinliğinin kaybolmasını sağlamaktadır.
• Biyogaz üretiminden sonra atıklar yok olmamakta üstelik çok daha değerli bir organik gübre haline dönüşmektedir. ^[5]

Dezavantajları:

• Biyogaz üretiminde kullanılan sistemler pahalıdır ve verimleri oldukça düşüktür.
• Oluşan gazın içerisinde çok küçük partiküller bulunur ve kullanılan sistemlerde aşındırıcı etki yaratır.
• Sıcaklık değişiminin biyogaz üretimi üzerindeki etkisi oldukça fazladır.
• Yoğun metropol alanlar için daha az uygundur. Zira kurulduğu alanda koku kirliliğine yol açar.^[6]

Kaynakça

• Nazmiye GÜL, 2006, Tavuk Gübresinden Biyogaz Üretim Potansiyelinin Araştırılması, Isparta
• Halis DEVİREN, Cumali İLKILIÇ, Selman AYDIN, Biyogaz Üretiminde Kullanılabilen Materyaller ve Biyogazın Kullanım Alanları, Batman
• Jale GÜLEN , Hanife ARSLAN, 2005, Biogas, İstanbul
• Mühendis Beyinler
• Biyogaz Üretimi ve Faydaları  
• Homebiogas

Hakkı Gökhan ELÜSTÜN
Uzman
Yeşil Büyüme Politikaları Birimi
gokhan.elustun@izka.org.tr