Verimlilik artışları uzun vadede ekonomik büyümenin ve refah artışının temelidir. Verimlilik sayesinde artan katma değer, yüksek kârlılık olarak sermayedarlara, yüksek ücretler olarak çalışanlara ve düşük fiyatlar olarak tüketicilere yansımaktadır. Geçen yüzyılda buhar makinesi ve elektrifikasyon, çağımızda ise dijitalleşme alanında yaşanan yenilikler, üretim biçimlerini dönüştürerek verimliliği artırmış ve ekonomik büyümenin itici gücü olmuştur (UNDP,2018).

Toplam Faktör Verimliliği (TFV), ekonomik büyümenin sağlandığı üç temel kanaldan biridir; diğer iki kanal ise istihdam artışları ve sermaye yatırımlarıdır. Verimlilik, özünde daha az girdiyle daha fazla çıktı üretebilmektir. Girdiler; sermaye (K), işgücü (L), enerji (E), malzeme (M) ve hizmetler (S) olmak üzere beşe ayrılabilir. İşgücü verimliliği veya enerji verimliliği gibi kavramlar girdilerden sadece bir tanesinin çıktı ile ilişkisini göstermekte (kısmi verimlilik göstergeleri); bu girdilerin tamamının (K+L+E+M+S) çıktı ile ilişkisi ise toplam faktör verimliliğini göstermektedir (UNDP,2018).

Toplam faktör verimliliği, refahın ve uzun dönemli büyümenin temel kaynağıdır. Sermaye ve emek aynı kalarak, daha yüksek çıktı ve gelir sağlanması, toplam faktör verimliliğinin artması anlamına gelmektedir(Kamacı, Ceyhan ve Peçe, 2019).

TFV’nin büyüklüğü girdilerin üretimde ne kadar etkin ve yoğun olarak kullanıldığına göre değişmektedir.(UNDP,2018) Toplam faktör verimliliği düşük olan ülkeler nispeten daha fakir, toplam faktör verimliliği yüksek olan ülkeler ise daha zengin ve gelişmiş ülkelerdir (Kamacı, Ceyhan ve Peçe, 2019).

Kaynakça:

• UNDP, 2018, “Toplam Faktör Verimlililği için Politika Çerçevesi Geliştirilmesine Destek Projesi”,
• Kamacı,Ahmet. Ceyhan Said. Peçe, Akif.(2019) ,“Toplam Faktör Verimliliğinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: 15 OECD Ülkesi İçin Panel Veri Analizi”, AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi,

Meltem ALTINAY
Uzman
Proje Uygulama ve İzleme Birimi
meltem.altinay@izka.org.tr