Aynı sektörde faaliyet gösteren işletmelerin rekabet gücü elde etmek amacıyla bağımsızlıklarını koruyarak bir araya gelmeleri ve rekabet içinde işbirliği yapmaları kümelenme kavramının temelini oluşturmaktadır (Porter, 2000). Liman kümelenmesi limanla ilgili faaliyetlerde bulunan, aynı liman bölgesinde yer alan, rekabet avantajına yol açan benzer stratejilere sahip ve dış çevreye karşı ortak bir rekabet konumu ile karakterize edilebilen, birbirine bağlı işletmeler topluluğudur (Haezendonck, 2001; aktaran Kocsis, 2011).

Liman kümeleri içinde deniz taşımacılığı ile bağlantılı olan çok sayıda üretim, yönetim ve hizmet birimi etkileşim içinde bulunur. Liman otoriteleri, gemi acenteleri, donatanlar, armatörler, yük sahipleri, aracılar (freight forwarder), kiralama (chartering), kumanya ve ikmal, kara nakliye, gümrük, pilotaj ve römorkaj, gemi yakıtı (bunkering), açık deniz (offshore) tedarik ve sigortacılık firmaları ile ilgili çatı kuruluşlar, araştırma, geliştirme ve eğitim birimleri bu geniş ekosistem içinde bulunmaktadır. Gemi üretimi, onarımı, geri dönüşümü ve ekspertizi; kıyı yapıları inşası, deniz dibi tarama, deniz malzeme ve ekipmanı üretimi firmaları ile gemi sicil kuruluşları da bu grupta yer alır. Endüstri kümelerinde olduğu gibi liman kümeleri için de birbirine yakın olma (ağ kurma), ortak hareket etme, bilgi yaratımı ve paylaşımı bu birlikteliğin temel unsurlarıdır.

Kaynakça

• Haezendonck, E. (2001): Essays on Strategy Analysis for Seaports. Leuven: Garant, 228. p
• Kocsis, A. (2011). The Role of port Clusters in Theory and Practice. Regional and Business Studies (2011) Vol 3 Suppl 2, 51-60
• Porter, M.E. (2000). Location, competition, and economic development: Local clusters in a global economy. Economic Development Quarterly, 14 (1), 15-35.
• Şişmanyazıcı, H. (2019) Deniz Taşımacılığında Kümelenmenin Önemi ve Türk Denizcilik Kümesinin Geleceği, 15. Uluslararası Denizcilik Fuar ve Konferansı, 2-5 Nisan 2019

Dr. Saygın Can OĞUZ
Uzman
Mavi Büyüme Politikaları Birimi
saygin.oguz@izka.org.tr