Kuluçka Merkezi
Kuluçka Merkezi Nedir?
Girişimcilik, özellikle son 20 yıllık dönemde ekonomilerin rekabetçiliğinin ve yenilikçiliğinin artırılması için temel bir araç olarak görülmeye başlanmıştır. Bu nedenle de girişimciliğe ve yeni girişimlere yönelik kapsamlı maddi ya da ayni destekler öne çıkmaktadır. Kuluçka merkezlerinin de girişimcilere verilen ayni desteklerden biri olarak değerlendirilmesi mümkündür.
Girişimciler, üzerinde çalıştıkları ya da çalışmayı planladıkları iş fikrini hayata geçirmek için büyük oranda bilgi, teknik olanak ve sermayeye ihtiyaç duymaktadır. Bu üçünün sağlandığı durumda, iş fikri de doğru belirlenmişse, girişimin başarıya ulaşma şansı oldukça yüksektir. Girişimcilerin bu süreçte desteklenmesi, ürünlerini pazara sunmadan önce gerekli tüm ön hazırlıkları yapabilecekleri ortamın mevcudiyeti büyük önem taşımaktadır. Kuluçka merkezi kavramı da burada ortaya çıkmakta, girişimcilere ihtiyaç duydukları olanakları sağlamaktadır.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nde[i] kuluçka merkezi; “Özellikle genç ve yeni işletmeleri geliştirmek amacıyla; girişimci firmalara ofis hizmetleri, ekipman desteği, yönetim desteği, mali kaynaklara erişim, kritik iş ve teknik destek hizmetlerinin bir çatı altında tek elden sağlandığı yapılar” olarak tanımlanmaktadır. Tanımdan da anlaşılacağı üzere, kuluçka merkezleri girişimcilerin, girişimin kuruluş aşamasında ihtiyaç duyduğu temel ihtiyaçları karşılayabilecekleri, aynı zamanda ihtiyaç duydukları teknik desteği de alabilecekleri yerler olarak kurgulanmaktadır. İlk ortaya çıktıkları dönemde kuluçka merkezleri sadece ofis hizmeti sağlama görevi üstlenirken, girişimcilerin ihtiyaçları çerçevesinde zaman içinde eğitim, ağ kurma ve danışmanlık gibi hizmetleri de verir hale gelmiştir.[ii] Bu hizmetlerin yanı sıra kuluçka merkezlerinin en önemli yan faydalarından birisi de birçok girişimcinin aynı çatı altında faaliyet göstermesinin etkisi ile hem teknik hem sosyal olarak önemli bir sinerji yaratılmasıdır.[iii]
Kuluçka merkezleri esas olarak ücretsiz hizmet veriyor olmakla birlikte, belirli durumlarda kâr amacı güden kuluçka merkezlerinin de bulunduğu, özellikle danışmanlık gibi hizmetler için belli bir bedel alabildikleri bilinmektedir. Bunun yanı sıra kuluçka merkezleri tarafından kendi sundukları hizmetlerden yararlanacak firmalara yönelik belirli sınırlamalar getirilebilmektedir. Örneğin belli sektörlerde çalışma gerçekleştiriyor olmak, sermayenin belli bir limitin altında olması, konuya ilişkin deneyimi bulunması ya da belli bir süre içerisinde (genellikle 1-3 yıl) iş fikrini ürüne dönüştürerek kuluçka merkezinden çıkılması gibi kriterler belirlenebilmektedir.
Kuluçka merkezleri KOSGEB tarafından hazırlanan “Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı 2015-2018’de”[iv] de önemli bir yer tutmaktadır. Kuluçka merkezlerinin henüz işin başında olan girişimlerin başarılı olması için oynadığı rolün önemli olduğunun belirtildiği strateji ve eylem planında kuluçka merkezleri için düzenleyici çerçeve oluşturulacağı, kuluçka merkezleri ağı kurulacağı, sadece genç girişimcilere ya da sadece bir sektöre yönelik hizmet verecek kuluçka merkezleri kurulacağı belirtilmektedir.
Kaynaklar:
- Peters, L., vd., “The Role of Incubators in the Entrepreneurial Process”, Journal of Technology Transfer, 29, 2004, s.84. s.83-91.
- Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği, 10.08.2016 tarih ve 29797 sayılı Resmi Gazete.
- Türe, O., Kuluçka Merkezi Nedir?
- Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı 2015-2018, KOSGEB, 2014.
[i] Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği, 10.08.2016 tarih ve 29797 sayılı Resmi Gazete
[ii] Lois Peters, vd., “The Role of Incubators in the Entrepreneurial Process”, Journal of Technology Transfer, 29, 2004, s.84.
[iii] Oğuzhan Türe, Kuluçka Merkezi Nedir?
[iv] Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı 2015-2018, KOSGEB, 2014.
Arın Hünler
Uzman
Yenilik ve Girişimcilik Politikaları Birimi
arin.hunler@izka.org.tr