/  Yenilik ve Girişimcilik   /  Sosyal İnovasyon

Sosyal İnovasyon

_
Yenilik ve Girişimcilik
,

Sosyal inovasyon, toplumsal sorunların çözümünde geliştirilen ve uygulama şansı bulan yeni yaklaşımları, uygulamaları, örgütlenmeleri, iş modelleri ve/veya süreçlerini ifade eden bir olgu olarak tanımlanmaktadır.[1] Ekonomik kalkınma, sağlık ve eğitim hizmetleri gibi önemli toplumsal sorunlara yeni çözüm yolları sunan[2] bu yaklaşım, sosyal sorunların çözümü için geleneksel yöntemlerin her zaman yeterli olmadığı, değişen dünya ekonomik ve siyasi sisteminin yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyduğu, bunların da ancak yenilikçi bir bakış açısı ile elde edilebileceği noktasından hareket etmektedir. İnovasyonun sosyal olup olmadığını belirleyen husus ise, gerçekleştirilen çalışma sonucunda elde edilen çıktının toplumsal faydaya hizmet edip etmediğidir. Sosyal inovasyonda temel amaç, her zaman toplumsal fayda olmaktadır.

Sosyal inovasyonun değerini artıran bir özelliği de sadece tek bir kurumsal sahiplenmeye ait olmamasıdır. Sosyal inovasyon merkezi kamu kurumlarından yerel yönetimlere, sivil toplum örgütlerinden üniversitelere ve bu sorunların çözümü için çaba sarf eden sosyal girişimcilere ve bireylere kadar çok geniş bir yelpazede uygulanabilecek bir olgudur.[3] Bu kurumsal yapılarda konuyu sahiplenen kişilerin sosyal sorunların çözümünü kendine görev edinmesi, yeni süreçler ya da ürünler tasarlama konusunda istekli olması sosyal inovasyon aşamalarına dahil olmaları için yeterli olacaktır.

Sosyal inovasyon bir süreç olarak tanımlandığında dört aşamadan oluşmaktadır. Süreç öncelikle iyi bir ihtiyaç analizine gerek duymaktadır. Toplumsal sorunların tespiti, buna yönelik ihtiyaçların anlaşılması ve potansiyel yenilikçi çözüm alternatiflerinin belirlenmesi en önemli aşamasıdır. Bir sonraki aşamada çözüme ilişkin fikrin geliştirilmesi ve konunun muhatapları ile pilot uygulamaların yapılması gerekmektedir. Buradan elde edilen sonuçlarda başarılı olan fikrin uygulanması ve yaygınlaştırılması ve son olarak da ortaya koyulan yenilikçi fikrin yarattığı sonuçların tespiti ve değerlendirilmesi, bu çerçevede de sosyal inovasyonun geliştirilmesi gerekmektedir.[4]

Sosyal inovasyon, sosyal fayda amaçlı yenilikçi çözümler olarak ele alındığında dünyada ve Türkiye’de uzun zamandır uygulanan, farklı sorunlar için üretilen çözümlerin dahil olduğu bir husustur. Sığınmacılar için geliştirilen çeviri aplikasyonları, insani yardım için kullanılan dronelar, evsizler için hazırlanan güneş enerjili çadırlar birer sosyal inovasyon örneği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kaynaklar

  • Büyüyen Kapsayıcı Piyasalar – Türkiye’de Sosyal Girişimcilik Vakaları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2012.
  • Geoff Mulgan, “The Process of Social Innovation”, Innovations: Technology, Governance, Globalization, 1/2, 2006, s.145-162.
  • Topsakal, Y., Yüzbaşıoğlu, N., “Sosyal İnovasyon Kavramsal Model Önerisi”, Uluslararası İktisat ve İşletme Dergisi, 13/3, 2017, s.565-576.
  • Türkiye Sosyal İnovasyon Ekosistem Haritası,


[1] Hasan Hüseyin Yıldırım, “AR-GE Reform Paketinin Düşündürdükleri: Sosyal İnovasyon, Sosyal Girişimcilik ve Sosyo-teknokentler”, Sağlık ve Siyaset Yazıları, 2016

[2] Yunus Topsakal, Nedim Yüzbaşıoğlu, “Sosyal İnovasyon Kavramsal Model Önerisi”, Uluslararası İktisat ve İşletme Dergisi, 13/3, 2017, s.568.

[3] Türkiye’de sosyal inovasyon ekosisteminde yer alan kurumlar Ashoka Türkiye ve İmece Platformu tarafından hazırlanan Türkiye Sosyal İnovasyon Ekosistem Haritası’nda yer almaktadır.

[4] Geoff Mulgan, “The Process of Social Innovation”, Innovations: Technology, Governance, Globalization,1/2, 2006, s.148-155.

Arın HÜNLER
Uzman
Yenilik ve Girişimcilik Politikaları Birimi
arin.hunler@izka.org.tr